Web nedir?
Web kelimesinin Türkçe karşışığı Ağ' dır. Web, internet üzerindeki servislerden birisidir (www, world wide web). İnternet üzerinde yazı, grafik, resim, ses ve videolardan oluşan dökümanları uzaktaki bilgisayarlara iletme işlemini yürütür. Web dökümanları internete bağlı her bilgisayardan yayımlanabilir ve görülebilir
Web Sayfasının Hazırlanması
Web sayfaları özel bir programlama dili ile yazılır. Bu dile
HTML (Hypertext Markup Language) denir. Bu dil yalnız yazıları değil grafik, resim, ses iletimini de yapabilmektedir. Yazı, resim ve grafiklere hareket katarak, kısaca video diye adlandırılan dinamik web sayfaları oluşturulabilmektedir. Bunların hazırlanabilmesi için çok sayıda yazılım kullanılır. Bu yazılımların her biri ayrı uzmanlık ister. Ancak, kullanıcı bunları bilmek zorunda değildir. Web sayfasını hazırlayanlar, kullanıcının önüne etkileşimli kullanıcı dostu menüler koyarlar. Mouse yardımıyla, kullanıcı, web servisinin izin verdiği her işi yapabilir.
Web Sunucuları
İnternete bağlı olan ve bir IP (Internet Protocol) numarası olan her bilgisayar web sunuculuğu yapabilir. Hazırlanan bir web sayfasının internette yayımlanabilmesi için sunumu yapan bir yazılımın olması gerekir. Bunu yapan çeşitli yazılımlar vardır. En yaygın olanı Apache Server adıyla bilinen yazılımdır. İnternete bağlı ve üzerinde bir web sunucu yazılımı olan bilgisayar bir web sunucudur. Bir web sunucu bir çok web sayfasını ve web sitesini yayımlayabilir. Bu işi yapan bilgisayarlara web sunucuları denir. Web sunuculuğu yapan bir çok ticari ve resmi kuruluş vardır.
Web Tarayıcıları
Web dökümanlarını (web sayfalarını) görüntüleyen yazılımlardır. Zamanla, bu yazılımlara başka işlevler de yüklenmiştir. Örneğin, e-posta, newsgroups vb. Web tarayıcıları arasında en yaygın olanları Lynks, Mosaic, MS Internet Explorer ve Netscape Navigator' dır. Bunlara ek olarak yeni web tarayıcıları ortaya çıkmıştır. Opera, NeoPlanet gibi web tarayıcıları bunlara gösterilebilecek iyi örneklerdir. Bunlar hemen hemen benzer işlevlere sahiptir. Aralarında, ayrılıklar, ek hizmetlerle ilgilidir. Özellikle, Opera küçük boyutu ve hızıyla dikkat çekicidir. Kullanıcı, genellikle ilk alıştığı web tarayıcısını tercih eder. Web tarayıcıları ücretsizdir. İnternetten indirilebilir.
Web Servisini Kullanan Diğer Protokoller
FTP: (File Transfer Protocol) internet üzerinde dosya alışverişi yapmayı sağlayan bir protokoldür. Web sunucuları gibi FTP sunucuları vardır. Bunların bir kısmı herkese açık dosyaları sunarlar. Anonymous kullanıcı adıyla bu sunuculara erişilebilir ve istenen dosyalar indirilebilir. Bazı ftp sunucuları yalnız yetki verilen kullanıcılara hizmet sunar. Bu tür sunuculardan herkes servis alamaz. Bir FTP sunucusunun URL adresinin sözdizimi, http servisindekine benzer. Örneğin, ftp://ftp.baskent.edu.tr ifadesi ftp servisi veren bir bilgisayarın URL adresidir. Unix, Linux, Windows, Macintosh gibi farklı işletim sistemlerinde çalışan farklı ftp yazılımları vardır. Bunların bir kısmı grafik arayüzlere sahiptir, dolayısıyla kullanılmaları çok kolaydır. Windows işletim sistemi altında yaygın kullanılanlara örnek olarak WS_FTP ve CuteFTP adlı yazılımları gösterebiliriz.
Gopher: Gopher internet üzerindeki bir servisin protokolüdür. 1991 yılında Minnesota Üniversitesinde geniş ölçekli bilgi paylaşımını sağlamak amacıyla yaratılmıştır. Örneğin, sunuculardaki bibliyografya, telefon numaraları vb.gibi belli bir konudaki geniş veri tabanlarını kullanıcıya sunar. Grafiksel arayüzü sayesinde, kullanıcı, sunucu bilgisayarda istediği veri tabanına girerek istediği bilgiyi alabilir. Özellikle, Unix tabanlı işletim sistemlerinde çok kullanılır. http protokolünün yaygınlaşmadan sonra, gopher sunucularına web servisi ile de erişmek mümkün olmuştur. Bir Gopher sunucusunun URL adresinin sözdizimi, http servisindekine benzer.
Wais: (Wide Area Information Service) internet üzerindeki bir servisin protokolüdür. Sunucu bilgisayardaki bir veri tabanından bir grup sözcüğe eşleşen verileri bulmaya yarar. Web tarayıcılarının geri planında çalıştığı için, kullanıcı çoğunlukla wais' in varlığını bile farketmez.
Telnet: Telnet uzaktaki bilgisayarı kullanmayı sağlayan bir yazılımdır. Telnet unix, linux, windows gibi farklı işletim sistemlerinde çalışır. Bazı web tarayıcılar, kullanıcıya bu olanağı sağlar.
Netnews: İnternet üzerindeki ilginç servislerden birisidir. 1979 yılında Truscott ve Ellis tarafından Duke Üniversitesi ile North Caroline Üniversitesi arasında veri iletişimi sağlamak için geliştirilen sistem, bu gün Bulletin Board service diye bilinen yaygın bir hizmetin doğmasına önayak olmuştur. Çok sayıda news grupları oluşmuştur. Grubun bir üyesi, konuyla ilgili haber ya da uzun makaleleri öteki üyelere gönderebilir. Netnews, internet üzerinde NNTP (Network News Transfer Protocol) protokolünü kullanır. Bağımsız yazılımlarla çalışabildiği gibi, web servisiyle birlikte de kullanılabilmektedir.
Mailto: İnternet üzerindeki e-mail servisi sağlar. Web tarayıcıları içinden bu hizmete erişilebilmektedir.
